1. Tổng quan về CPTPP và vai trò đối với xuất khẩu Việt Nam

CPTPP là hiệp định thương mại tự do tiêu chuẩn cao, bao gồm nhiều cam kết sâu rộng về thuế, mở cửa thị trường và quy tắc thương mại. Đối với Việt Nam, CPTPP mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường khó tính như Nhật Bản, Canada, Úc, Mexico, Singapore và New Zealand.

Hiệp định không chỉ giảm thuế mà còn yêu cầu doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe hơn về nguồn gốc, chất lượng và minh bạch thông tin. Điều này khiến việc chuẩn bị giấy tờ chứng nhận xuất khẩu trở thành yếu tố quyết định để được hưởng ưu đãi thuế quan và hạn chế rủi ro trong quá trình kiểm tra hậu kiểm.

2. Các cập nhật quan trọng của CPTPP ảnh hưởng đến chứng nhận xuất khẩu

CPTPP liên tục có các điều chỉnh nhằm nâng cao tính minh bạch và đồng bộ trong chuỗi cung ứng. Doanh nghiệp cần lưu ý những cập nhật liên quan trực tiếp đến giấy tờ chứng nhận khi xuất khẩu.

2.1 Yêu cầu chặt chẽ hơn về chứng nhận xuất xứ (CO – Certificate of Origin)

Chứng nhận xuất xứ theo CPTPP yêu cầu doanh nghiệp chứng minh rõ ràng nguồn gốc nguyên liệu và tỷ lệ nội địa hóa. Một số cập nhật đáng chú ý:

• Quy tắc xuất xứ theo từng mã HS chi tiết hơn.

• Hồ sơ chứng minh nguyên liệu yêu cầu chuẩn bị đầy đủ và truy xuất được.

• CO phải được phát hành đúng mẫu CPTPP mới, có mã hóa và kiểm tra chéo trực tuyến.

• Doanh nghiệp chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác của CO.

Các quy định này giúp đảm bảo chỉ những doanh nghiệp thực sự đáp ứng tiêu chí nguồn gốc mới được hưởng thuế ưu đãi.

2.2 Tăng cường cơ chế tự chứng nhận xuất xứ

Một ưu điểm lớn của CPTPP là cho phép doanh nghiệp tự chứng nhận xuất xứ. Tuy nhiên, điều này đi kèm trách nhiệm cao hơn:

• Doanh nghiệp phải có hệ thống lưu trữ chứng từ ít nhất 5 năm.

• Phải sẵn sàng cung cấp thêm hồ sơ khi đối tác hoặc cơ quan chức năng yêu cầu.

• Mọi sai lệch có thể dẫn đến hủy ưu đãi thuế và xử phạt hành chính.

Việc tự chứng nhận giúp doanh nghiệp chủ động nhưng đòi hỏi quy trình kiểm soát nội bộ chặt chẽ.

2.3 Yêu cầu nâng cao về tiêu chuẩn kỹ thuật và chứng nhận chất lượng

Ngoài CO, CPTPP yêu cầu hàng hóa đáp ứng nhiều chứng nhận kỹ thuật nhằm đảm bảo tuân thủ an toàn và chất lượng. Tùy từng mặt hàng, doanh nghiệp có thể cần chuẩn bị các chứng nhận như:

• Chứng nhận chất lượng CQ

• Chứng nhận MSDS cho hóa chất

• Chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO

• Chứng nhận hợp quy theo thị trường nhập khẩu

• Giấy phép xuất khẩu cho mặt hàng đặc thù

Những yêu cầu này đang được siết chặt hơn để đồng bộ hóa tiêu chuẩn giữa các quốc gia thành viên.

3. Tác động của CPTPP đến doanh nghiệp Việt Nam trong việc chuẩn bị hồ sơ xuất khẩu

3.1 Áp lực gia tăng về minh bạch nguồn gốc và quy trình sản xuất

Để đáp ứng yêu cầu của CPTPP, doanh nghiệp buộc phải:

• Xây dựng hệ thống truy xuất rõ ràng

• Kiểm soát chặt chẽ nguyên liệu đầu vào

• Lưu hồ sơ sản xuất một cách khoa học

• Đảm bảo tài liệu phù hợp với mã HS khai báo

Điều này tạo áp lực nhưng cũng thúc đẩy doanh nghiệp nâng cao năng lực quản lý.

3.2 Cải thiện năng lực cạnh tranh nhờ ưu đãi thuế quan

Những doanh nghiệp đáp ứng đầy đủ chứng nhận xuất khẩu sẽ:

• Tiết kiệm đáng kể chi phí thuế nhập khẩu

• Nâng cao khả năng cạnh tranh tại thị trường CPTPP

• Tăng tốc độ thông quan vì hồ sơ minh bạch

Các doanh nghiệp tuân thủ tốt có thành công lớn hơn trong việc mở rộng thị trường.

3.3 Rủi ro đối với doanh nghiệp thiếu chứng từ hoặc chuẩn bị sai

Nếu hồ sơ không đúng chuẩn CPTPP, doanh nghiệp có thể gặp các vấn đề như:

• Bị từ chối ưu đãi thuế quan

• Bị kiểm tra, hậu kiểm kéo dài

• Bị trả hàng, chậm thông quan

• Bị xử phạt vì thiếu minh bạch trong CO

Doanh nghiệp cần cập nhật kịp thời để tránh thiệt hại không đáng có.

4. Các loại giấy tờ chứng nhận xuất khẩu quan trọng theo CPTPP năm 2025

Việc cập nhật đầy đủ bộ chứng từ giúp doanh nghiệp đảm bảo tuân thủ và tăng tốc độ thông quan.

4.1 Chứng nhận xuất xứ CO – CPTPP Form

Đây là tài liệu cốt lõi để hưởng thuế ưu đãi. CO phải thể hiện rõ:

• Tỷ lệ giá trị khu vực (RVC)

• Mã HS sản phẩm

• Quy trình sản xuất đáp ứng ROO

Chứng từ hỗ trợ như hóa đơn, tờ khai hải quan nguyên liệu, định mức sản xuất

4.2 Chứng nhận chất lượng CQ

Giúp đảm bảo rằng hàng hóa đạt tiêu chuẩn kỹ thuật theo yêu cầu thị trường nhập khẩu và theo quy định của CPTPP.

4.3 MSDS cho hàng hóa liên quan đến hóa chất

MSDS phải được chuẩn hóa theo GHS mới nhất, đảm bảo thông tin đầy đủ về:

• Tính chất hóa học

• Nguy cơ

• Biện pháp an toàn

• Xử lý khi có sự cố

4.4 Các chứng nhận ISO và đánh giá hợp chuẩn – hợp quy

Tùy thuộc vào ngành hàng:

• ISO 9001 về quản lý chất lượng

• ISO 14001 về môi trường

• ISO 45001 về an toàn lao động

• Chứng nhận hợp quy từng thị trường

5. Giải pháp giúp doanh nghiệp Việt Nam đáp ứng yêu cầu CPTPP hiệu quả

5.1 Đầu tư vào hệ thống quản lý truy xuất nguồn gốc

Doanh nghiệp cần ứng dụng phần mềm, mã QR, blockchain hoặc hệ thống quản lý kho để đảm bảo minh bạch dữ liệu.

5.2 Hợp tác với đơn vị tư vấn chứng nhận chuyên nghiệp

Sử dụng dịch vụ tư vấn giúp:

• Chuẩn hóa hồ sơ CO

• Rà soát quy tắc xuất xứ theo từng mã HS

• Hạn chế rủi ro bị từ chối ưu đãi thuế

• Tiết kiệm thời gian chuẩn bị chứng từ

5.3 Cập nhật thường xuyên quy định từ các nước CPTPP

Mỗi quốc gia có quy định riêng về kiểm tra, chứng nhận, ghi nhãn. Việc cập nhật liên tục giúp tránh sai sót.

6. Kết luận

Hiệp định CPTPP tiếp tục mở ra nhiều cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa những ưu đãi thuế quan và hạn chế rủi ro trong hoạt động xuất khẩu, doanh nghiệp phải chú trọng cập nhật các yêu cầu mới của hiệp định và chuẩn bị đầy đủ bộ giấy tờ chứng nhận theo đúng tiêu chuẩn.

Việc nắm rõ các tác động của CPTPP đối với giấy tờ xuất khẩu không chỉ giúp hàng hóa thông quan nhanh hơn mà còn nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Các doanh nghiệp đầu tư tốt vào quản lý nguồn gốc, truy xuất dữ liệu và chuẩn hóa chứng từ sẽ là những đơn vị hưởng lợi nhiều nhất từ hiệp định này.

ĐỌC THÊM :🧴 Danh mục sản phẩm mỹ phẩm phải công bố hợp quy

ĐỌC THÊM:Hiệp định GHS là gì? tác động tới MSDS và an toàn hóa chất tại Việt Nam