Phân biệt rõ: Hợp quy và Hợp chuẩn khác nhau như thế nào
Trong hoạt động sản xuất và kinh doanh, doanh nghiệp thường nghe đến hai cụm từ hợp quy và hợp chuẩn. Tuy nhiên, không ít người vẫn lẫn lộn giữa chúng. Cả hai đều liên quan đến tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, nhưng bản chất, mục đích và quy trình lại hoàn toàn khác nhau. Vietcert sẽ giúp bạn hiểu rõ từng khái niệm và phân biệt chính xác để áp dụng đúng.
1. Hợp quy là gì?

Hợp quy là quá trình đánh giá sự phù hợp của sản phẩm, hàng hóa hoặc thiết bị với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN). Đây là yêu cầu bắt buộc của nhà nước đối với nhiều loại hàng hóa.
Nói cách khác, hợp quy giúp đảm bảo rằng sản phẩm đáp ứng mức an toàn tối thiểu do cơ quan quản lý quy định. Chỉ những sản phẩm đạt chứng nhận hợp quy mới được lưu hành hợp pháp trên thị trường Việt Nam.
Ví dụ, đồ chơi trẻ em, thiết bị điện, vật liệu xây dựng, phân bón… đều phải chứng nhận hợp quy trước khi bán ra.
2. Hợp chuẩn là gì?
Hợp chuẩn lại là việc sản phẩm hoặc dịch vụ đáp ứng tiêu chuẩn cơ sở hoặc tiêu chuẩn quốc gia (TCVN). Khác với hợp quy, hợp chuẩn không bắt buộc. Doanh nghiệp tự nguyện thực hiện để thể hiện năng lực và chất lượng sản phẩm.
Một sản phẩm đạt chứng nhận hợp chuẩn thường có lợi thế lớn khi tham gia đấu thầu, xuất khẩu, hoặc xây dựng thương hiệu. Đây là cách doanh nghiệp chứng minh sự uy tín và cam kết về chất lượng.
3. Điểm khác nhau cơ bản giữa hợp quy và hợp chuẩn
Dưới đây là những điểm khác biệt mà doanh nghiệp cần nắm rõ:
| Tiêu chí | Hợp quy | Hợp chuẩn |
|---|---|---|
| Căn cứ pháp lý | Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) | Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) hoặc tiêu chuẩn cơ sở |
| Tính bắt buộc | Bắt buộc theo quy định nhà nước | Tự nguyện thực hiện |
| Mục đích | Đảm bảo an toàn, sức khỏe, môi trường | Nâng cao chất lượng, uy tín doanh nghiệp |
| Cơ quan cấp chứng nhận | Cơ quan nhà nước hoặc tổ chức được chỉ định | Tổ chức chứng nhận độc lập, được công nhận |
| Hiệu lực pháp lý | Bắt buộc để lưu hành sản phẩm | Mang tính khuyến khích, không bắt buộc |
Như vậy, hợp quy là yêu cầu bắt buộc, còn hợp chuẩn là lựa chọn tự nguyện nhằm nâng cao giá trị thương hiệu.
4. Vì sao doanh nghiệp nên làm cả hợp chuẩn và hợp quy
Dù hợp chuẩn là tự nguyện, nhưng việc làm cả hai mang lại nhiều lợi ích lâu dài.
- Tăng uy tín thương hiệu: Khi có chứng nhận hợp chuẩn, sản phẩm được đánh giá cao hơn về chất lượng.
- Thuận lợi xuất khẩu: Nhiều thị trường quốc tế ưu tiên sản phẩm có chứng nhận hợp chuẩn và hợp quy.
- Đảm bảo tuân thủ pháp luật: Chứng nhận hợp quy giúp doanh nghiệp tránh rủi ro bị xử phạt.
- Tối ưu quy trình sản xuất: Khi sản phẩm đạt chuẩn, doanh nghiệp dễ kiểm soát chất lượng, giảm lỗi.
Vietcert khuyến khích doanh nghiệp xem chứng nhận không chỉ là thủ tục mà là bước nâng tầm thương hiệu.
5. Quy trình chứng nhận hợp quy và hợp chuẩn tại Vietcert
Bước 1: Đăng ký chứng nhận
Doanh nghiệp gửi hồ sơ đăng ký đến Vietcert, kèm thông tin sản phẩm, quy trình sản xuất và mẫu thử.
Bước 2: Đánh giá hồ sơ
Chuyên gia Vietcert xem xét tính hợp lệ của tài liệu và tiêu chuẩn áp dụng.
Bước 3: Lấy mẫu thử nghiệm
Mẫu được gửi đến phòng thí nghiệm được công nhận để kiểm tra theo QCVN hoặc TCVN.
Bước 4: Đánh giá tại cơ sở sản xuất
Đoàn đánh giá đến kiểm tra thực tế dây chuyền, hệ thống quản lý chất lượng.
Bước 5: Cấp chứng nhận
Khi đạt yêu cầu, Vietcert cấp giấy chứng nhận hợp quy hoặc hợp chuẩn. Giấy chứng nhận có giá trị trong 3 năm và được giám sát định kỳ hàng năm.
6. Khi nào sản phẩm cần hợp quy, khi nào cần hợp chuẩn?

- Nếu sản phẩm thuộc danh mục bắt buộc hợp quy do Bộ quản lý chuyên ngành quy định (ví dụ: Bộ Khoa học & Công nghệ, Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp…), doanh nghiệp phải chứng nhận hợp quy.
- Nếu doanh nghiệp muốn nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu hoặc chuẩn bị xuất khẩu, nên làm thêm chứng nhận hợp chuẩn.
Sự kết hợp cả hai giúp sản phẩm vừa hợp pháp, vừa có lợi thế cạnh tranh.
7. Vai trò của Vietcert trong hoạt động chứng nhận
Vietcert là tổ chức chứng nhận uy tín, được Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ định thực hiện chứng nhận hợp quy – hợp chuẩn cho nhiều lĩnh vực. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, Vietcert luôn đồng hành cùng doanh nghiệp trong suốt quá trình từ tư vấn đến đánh giá, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.
Chúng tôi cam kết mang lại dịch vụ nhanh chóng, minh bạch và chuyên nghiệp.
8. Kết luận
Hợp quy và hợp chuẩn là hai khái niệm quan trọng nhưng dễ bị nhầm lẫn. Hợp quy là nghĩa vụ bắt buộc, trong khi hợp chuẩn là tự nguyện, nhưng cả hai đều giúp doanh nghiệp khẳng định vị thế trên thị trường.
Nếu bạn đang cần tư vấn hoặc chứng nhận hợp quy – hợp chuẩn, hãy liên hệ Vietcert để được hỗ trợ chi tiết, nhanh chóng và đúng quy định.
Xem thêm !
Quy Trình Chứng Nhận Hợp Quy Thuốc Trừ Sâu Theo Quy Định Mới Nhất
Vận chuyển hộp bã mía sang Singapore – Giải pháp xanh trong xuất khẩu Việt

